بعد از پایان تحلیف پزشکیان روز ۳۰ ژوئيه ۲۰۲۴، سحرگاهان ۳۱ ژوئیه حدود ساعت ۲ بامداد اسماعیل هنیه، در آپارتمانی که توسط نیروهای حفاظتی- امنیتی حکومت اسلامی حفاظت میشد، هدف ترور منتسب به اسرائيل قرار گرفت و به قتل رسید.
ترور هنیه در حالی رخ داده است که برابر با خبرگزاری ایرنا، بیش از ۸۶ کشور و ۱۰۴ هیات خارجی و ۶۰۰ خبرنگار داخلی و خارجی در مراسم تحلیف رئیس جمهور شرکت داشتند (۱). و سطح امنیت و حفاظت کشور بویژه در سطح بسیار بالایی برنامه ریزی شده بود.
در طی مراسم تحلیف، پزشکیان دوشنبه هشتم مرداد ۱۴۰۳ در دیدار با «زیاد نخاله» دبیرکل جهاد اسلامی فلسطین که به منظور شرکت در آیین تحلیف چهاردهمین دوره ریاست جمهوری به ایران رفته بود، اعلام داشت «میان ایران و گروههای مقاومت، به خصوص برادران و مجاهدان فلسطینی، سیاستهای جمهوری اسلامی ایران در حمایت از آرمان دفاع از مظلومین از جمله ملت فلسطین و آرمان آزادی قدس با تغییر دولتها تغییر نمیکند، و پشتیبانی از آرمانهای ملت مظلوم فلسطین همچنان با قدرت ادامه خواهد یافت و هیچ عاملی نمیتواند خللی در اراده ما در این مسیر ایجاد کند (۲)».
در این دیدار نخاله تصریح کرد «فلسطینیان مظلوم ساکن غزه امروزه در خط مقدم ایستادگی در برابر زیاده خواهیهای نظام سلطه و نماینده آنها در منطقه قرار دارند و موضع و صدای رسای ایران در حمایت از مقاومت تاثیر مهمی در حفظ روحیه ایستادگی و پایداری آنان دارد.»
مراسم تحلیف پزشکیان در حالی برگزار شد که وضعیت خاورمیانه بسیار بحرانی است. دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا با انتشار پستی در شبکه اکس (توییتر سابق) نوشت «ما به شهروندان بریتانیا توصیه میکنیم که لبنان را ترک گویند و از سفر به این کشور خودداری کنند.» به گفته او، وضعیت در لبنان به سرعت در حال تغییر است (۳). از روز دوشنبه که حمله به ورزشگاه دهکده مجدل شمس رخ داد بسیاری از پروازهای فرودگاه بیروت و اسرائيل لغو یا به تعویق افتادهاند.
افزون براین رئيس جمهور فرانسه مکرون در مکالمه تلفنی بأ پزشکیان روز ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۴، به وی هشدار داده که از افزایش تنش و گسترش جنگ در خاورمیانه پرهیز کند. خبرگزاری رادیو فردا هم نوشت، «ایران میگوید مسعود پزشکیان، در گفتوگو با همتای فرانسوی خود هشدار داده که حمله احتمالی اسرائیل به لبنان «اشتباهی بزرگ» است و به گفتهٔ او «تبعات سنگینی» خواهد داشت (۴).»
مکالمات تلفنی بین امانوئل مکرون و پزشکیان پیرو حمله راکتی به روستایی در بلندیهای جولان، دهکده مجدل شمس در روز شنبه بوده که باعث کشته شدن ۱۲ کودک و نوجوان شد. اسرائيل این حمله را مرتبط به حزب الله لبنان میداند و نخست وزیر اسرائيل هنگام بازدید از دهکده مجدل شمس و دلداری خانواده کودکان بقتل رسیده و مجروح اعلام داشت به این حمله پاسخ خواهند داد؛ اگر چه حزب الله لبنان مسئولیت در این حمله را انکار میکند. اما میتوان گمانه زد که جواب اسرائیل به این حمله ناجوانمردانه، حمله به جنوب بیروت و قتل فواد شکر و اسماعیل هنیه در تهران بوده باشد.
وزیر امور خارجه لبنان عبدالله بوجبیب هم اعلام کرد تحرکات دیپلماتیک در جریان است تا دامنهٔ پاسخ اسرائیل به حمله راکتی به جولان را محدود کند. وی که با شبکه تلویزیونی الجدید لبنان مصاحبه داشت گفت، پاسخ اسرائيل و حزب الله احتمالاً محدود خواهد بود.
همچنین کشور های کانادا، استرالیا و نیوزلند بیانیه مشترکی را برعلیه جمهوری اسلامی و «اقدامات بیثباتکننده» رژیم در خاورمیانه صادر و از رژیم اسلامی خواستند تشدید تنش در خاورمیانه را متوقف کند. این بیانیه روز جمعه ۲۶ ژوئیه در ایندپندنت فارسی منتشر گردیده است (۵). کشورهای کانادا، استرالیا و نیوزلند در این بیانیه ضمن ابراز نا خرسندی از وضعیت نابسامان غزه و زجر و فشاری که بر آنها روا داشته اند، از حمله نظامی سپاه پاسداران به خاک اسرائیل در تاریخ ۱۳ آوریل ۲۰۲۴، انتفاد کردند و از جمهوری اسلامی خواستند تا به اقدامات بیثبات کننده خود در خاورمیانه و حملات گروههای شبهنظامی مستقر در کشورهای دیگر خاتمه دهد. این بیانیه کشور اسرائيل را نیز پیرامون اقدامات جنایتکارانه علیه مردم غزه محکوم کرده است که مورد انتقاد شدید سفیر اسرائیل در استرالیا گردید. این بیانیه از طرف جمهوری اسلامی نیز مورد انتقاد قرار گرفت که حملات موشک و پهپاد به اسرائیل در راستای دفاع مشروع بود و بیانیه را محکوم کرده است.
در طول دو هفته گذشته و با حضور نتانیاهو در آمریکا، درگیریهای نظامی در غزه افزایش یافته و احتمال گسترش درگیریها در خاک لبنان، از نگاه کارشناسان بسیار بالا ارزیابی شده است. روز چهارشنبه سوم مرداد نیز حملات نظامی جدید ارتش اسرائیل به غزه موجب شد تا هزاران فلسطینی مجبور به ترک خانههای خود شوند. اسرائیل مدعی است که سران حماس با مخفی کردن تجهیزات نظامی خود میان مناطق مسکونی، عامل اصلی کشته و زخمی شدن هزاران فلسطینی در حدود ۹ ماه گذشته بودهاند. بعد از چند روز از این حمله مشخص شد که محمد ظیف معاون فرمانده عملیات حماس در غزه در این حمله کشته شده است.
کشته شدن اسماعیل هنیه درتهران، فواد شکر در بیروت، و محمد ظیف در غزه، تبلیغات و ادعا های نظام اسلامی را زیر سئوال برده است. بنظر میرسد نظام اسلامی با بحران بی آبروئی روبرو است که حتی نیروهای نیابتی رژیم که در عراق، سوریه، لبنان، یمن «محور مقاومت» قرار دارد نیز به بی اعتباری سخنان سران رژیم اسلامی پی برده اند. بعد از ترور هنیه، نظام ، سران «محور مقاوت» را به تهران احضار کرد و گمان می رود بجای حمله مستقیم از خاک ایران که میتواند به جنگی تمام عیار منجر شود، نیابتی ها همزمان از کشورهای عراق، سوریه، لبنان و یمن موشک و پهپاد به سوی اسرائیل پرتاب نمایند.
اکنون مدت ۵ روز از حادثه کشته شدن هنیه میگذرد، دیپلماسی منطقه با هیجان بدنبال کاهش تنش و درگیری همه جانبه است. از جمله وزرای خارجه عمان و اردن به تهران سفر کرده اند تا از نزدیک با رژیم مذاکراتی داشته باشند. سرپرست وزارت خارجه ایران علی باقری کنی نیز با تلفن با اکثر وزاری خارجه منطقه از جمله وزاری خارجه مصر، ترکیه و روسیه گفتگو داشته. آیا این رایزنی ها از تنش در خاورمیانه جلوگیری خواهد کرد؟ بسی قابل تأمل است؛ باید صبر کرد و دید.
مخالفان رژیم اسلامی در خارج و داخل کشور هم در بهت سیاسی عمیقی قرار دارند و بجز خبررسانی و تحلیل های بی اعتبار کاری از پیش نبرده اند.
ناخدا محمد فارسی
۴ اوت ۲۰۲۴
1 – https://www.irna.ir/news/85552570/
2 – https://www.irna.ir/news/85552448/
3 – https://www.dw.com/fa-ir/ live-69803222
4 – https://www.radiofarda.com/a/iran-warns-about-any-israeli-hit-on-lebanon/33055271.html
5 – https://www.independentpersian.com/node/407916/