آیا پیشرفت تکنولوژی موشکی-پهپادی میتواند هژمونی رژیم اسلامی ایران در خاورمیانه را تضمین کند؟
در هفته گذاشته یادآور شدیم شرکت دریا دار علی شمخانی بعنوان نماینده ایران در مذاکرات برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی، مسافرت هایی به امارات متحده عربی و عراق نمود به هدف برقراری همکاری های اقتصادی-امنیتی که قابل تأمل است. همچنین متذکر شدیم که دروه گردی های وی تنها بیانگر ورشکستگی سیاسی و شکاف عمیق بین سران نظام اسلامی می باشد. که از هنگام شروع جنبش انقلابی «زن-زندگی-آزادی» بیشتر آشکار گردیده است. شکاف در سیستم راهبردی کشور احتمالاً درحال از هم پاشیدگی است، و این در سند سرّی ایکه از طریق رسانه ایران اینترنشال منتشر شد دیده می شود.
آیا برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی نشانگر شکاف عمیق بین سیستم راهبری رژیم است؟ چقدر میتوان اطمینان داشت این توافق بتواند از پرنسیب دیپلماتیک فراتر رفته و منجر به تغییر سیاست ملموس در تهران و ریاض در رابطه با موضوعاتی مانند جنگ در یمن و همکاری اقتصادی با یکدیگر شود؟ و آیا این توافق ممکن است منافع آمریکا در خاورمیانه را تحت تأثیر قرار دهد؟ جواب به این سئوالات آسان نیست، امّا با توجه به روند دیپلماسی بین دو کشور ایران و عربستان سعودی و منطقه خاور میانه میتوان به ارزیابی هائی دست یازید:
از جمله در هفته گذشته یادآور شدیم برقراری روابط دیپلمات بین ایران و عربستان سعودی و دوره گردی های علی شمخانی اگر چه بیشتر برای بقاء رژیم است، اما با توجه به مماشات جهان غرب با رژیم اسلامی، شاید ایجاد این روابط بتواند به ثبات و امنیت خاور میانه کمک کند. ولی با گذشت تنها چند روزی است شاهد این دیپلماسی هستیم که جناح راستگرای افراطی حاکم که تصور دارد با اعمال خشونت تروریستی و ایجاد وحشت در ایران و کشورهای خاورمیانه آن هژمونی مورد نظر بدست می آید و با استفاده از گروه های نیابتی رژیم مستقر در شمال غرب عراق با راکت به پایگاه تنف آمریکا در شمال شرق سوریه حمله ور شدند.
آمریکا به این حملات ایزایی پاسخ داد ولی شبه نظامیان بار دیگر با پهپاد به تأسیسات تعمیرات و نگهداری پایگاه در نزدیکی حسکه، شهری در شمال شرق سوریه، حمله کرد. این حمله باعث کشته شدن یک پیمانکار و زخمی شدن چند نظامی آمریکایی گردید. لازم به یادآوری است برابر با دستور اجرایی ریاست جمهوری آمریکا آقای بایدن، «آمریکا از پرسنل خود در خاورمیانه حفاظت میکند و هرگونه حمله به آنان را بی جواب نخواهند گذاشت»، فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده امریکا (سنتکام)، طی بیانیه ای، که روز پنجشنبه ۳ فروردین منتشر شد، از حمله هوایی با هواپیماهای اف-۱۵ به تاسیساتی وابسته به سپاه پاسداران ایران در فرودگاه دیرالذور و روستای خشام سوریه خبرداد. بیانیه مذکور افزود که این حمله در پاسخ به حمله ای که منجر به کشته شدن یک پیمانکار امریکا و مجروح شدن شماری از سربازان در سوریه شده بود، انجام شده است. هنوز آمار معتبری از تعداد کشته شده ها و زخمی ها در پایگاه شبه نظامی منتسب به جمهوری اسلامی در دست نیست ولی به گفته محافل عرب و آمریکایی سطح این درگیری بین ایران و آمریکا طی سالیان اخیر بی سابقه بوده است و احتمالاً بسیاری از نظامیان منتسب به ایران در این حملات جان خود را از دست داده اند.
علارغم این که رئیس جمهور آمریکا آقای بایدن متعهد شده است به «جنگ‌های دایمی» آمریکا پایان دهد، نیرویی متشکل از ۹۰۰ سرباز آمریکایی در سوریه و ۲۵۰۰ سرباز دیگر در عراق استقرار دارند. این نیروها مراقب هستند که داعش مجدداً بازسازی نشود و از صدها پیمانکار آمریکایی که در عراق و سوریه مشغول کار هستند حفاظت نمایند.
پنجشنبه گذشته، فرمانده سنتکام آمریکا، ژنرال کوریلا، به کمیته نیروهای مسلح گنگره آمریکا خبرداد که ایران از ژانویه ۲۰۲۱ تاکنون ۷۸ حمله به مواضع آمریکا در سوریه انجام داده است (۱). او گفت که تهران اکنون دارای بزرگترین و متنوع ترین زرادخانه موشکی-پهپادی در خاورمیانه است. کوریلا به قانونگذاران آمریکا گفت: در واقع، قدرت موشکی پهپادی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امروز با مقایسه با پنج سال پیش قابل مقایسه نیست. کوریلا یک هفته قبل پس از بازدید از حسکه، مکانی که بیش از ۵۰۰۰ جنگجوی داعش در آن نگهداری می شود، افزود این جنگ جویان هنوز تهدیدی برای سوریه و منطقه هستند. کوریلا اظهار داشت محبوسین داعش پشیمان از کرده خود نیستند و بدنبال افراط گرایی بیشتری هستند، و مجموعه را میتوان به عنوان یک بمب ساعتی توصیف کرد.
بنابراین مشخص است هنوز بسیار زود است با اطمینان گفت پیمان برقراری روابط دیپلمات بین ایران و عربستان سعودی و دروه گردی های علی شمخنانی در کشورهای خاور میانه بتواند ثبات و امنیت منطقه خاورمیانه را تامین کند. همچنین هنوز زود است بتوان به سوال هائی که مطرح شد پاسخ کامل داد.
در این راستا نشریه اینترنتی گیت استون گزارش مصاحبه ای با امیرطاهری روزنامه نگار و مفسر سیاسی در روز یکشنبه ۶ فروردین بچاپ رساند که بیشتر قابل تأمل است. آقای طاهری میگوید آیا خامنه ای به دنبال تغییر مسیر است و یا تاکتیک جدید دیگری را شاهد هستیم (۲)؟ وی اظهار داشته سیگنال هایی از تهران می آید که میتواند هر دو فرض را قابل قبول نشان دهد. به عنوان مثال، علی خامنه ای در پیام نوروز امسال، مضامین همیشگی خود یعنی «پاک کردن اسرائیل از روی زمین»، «مالیدن بینی آمریکا به خاک» و رهبری جهانی را کنار گذاشت! همچنین جانبداری جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ اوکراین را تکذیب کرد و این ادعا را “کذب محض” خواند. از دیگر علائم، پاکسازی در میان نیروهای امنیتی و افسران تندرو را قبل از موعد بازنشستگی یادآور شد. افزون بر این تا حدودی شاهد به حاشیه راندن سپاه قدس نیز بوده ایم.
در این گزارش آمده «بر اساس مطالعه «مهین نوایی»، بیش از ۱۰۰ دیپلمات جمهوری اسلامی در پایان دوره رسمی یا پس از بازنشستگی در کشورهای محل خدمت خود باقی مانده اند یا خانواده خود را در آنجا نگه داشته اند. و تعداد انگشت شماری هم برای پیوستن به اپوزیسیون از رژیم بریده و در اروپا، آمریکا و کانادا رحل اقامت گزیده اند». آیا اینگونه عمل و عکس العمل ها در بدنه مدیریتی رژیم بیانگر اشتیاق رژیم برای احیای «مذاکرات هسته‌ای» نیز میباشد؟
باید دید در مقابل این ضعف مدیریتی خامنه ای، اپوزیسیون رژیم اسلامی چه اقداماتی انجام داده و میدهد؟ در چند روز گذشته شاهد چندین کنفرانس گروه های سیاسی اپوزیسیون از جمله نشست های تورنتو و استنفورد بوده ایم. من از طریق مجازی در آخرین نشست دیروز، ۶ فروردین، کنفرانس اتحاد و همکاری تورنتو شرکت داشتم و بیانات سخنرانان دعوت شده به کنفرانس را گوش کردم، اکثریت غالب سخنان در حمایت از جمهوری و فدرالیسم بود و بطور کامل در ضدیت با جناح های رقیب بودند، برخی نیز حاضر نبودند پشت به پرچم رسمی ایران با آرم شیر و خورشید که روی دیوار نصب بود بنشینند و یا به سرود ملی که مورد پذیرش اکثریت غالب مردم ایران است گوش بدهند و عملاً احترام به فرهنگ و هویت ایرانی را نا دیده انگاشتند.
برخی هم خود را در برابر دیگران، بویژه در برابر «منشور مهسا» قرار دادند. رسانه اینترنشال پوشش خوبی از نشست تورنتو داشت. صحبت های آقایان خالد عزیزی، حسن شریعتمداری و یدی قربانی بطور آشکار علیه منشور مهسا (گروه جرج تاون) بود و از کلماتی غیر حرفه ای و غیر سیاسی نیز استفاده شده است. باعث تأسف است که گروه های سیاسی که خود را اپوزیسیون رژیم اسلامی میدانند، تنها آب به آسیاب رژیم اسلامی خامنه ای می ریزند که با اقدامات تاکتیکی که در چند هفته گذشته انجام داده به حکومت نکبت بار خود ادامه دهد. بعید بنظر میرسد اینگونه سیاستمداران که در کنفرانس همبستگی و راهبردی تورنتو شرکت داشتند نمایندگی مردم ایران را داشته باشند. امّا فرصت طلبانی هستند که از هم اکنون خواب صندلی های ریاستی خود را می بینند، و برخی از آنان طالب آن بودند که ( خواست های جدایی طلبانه ) آنها در قانون اساسی بعد از فروپاشی رژیم نیز قرار گیرد و مسند شود. البته این تنها خوابی بیش نیست. مردم ایران به اینگونه اپوزیسیون که در کنفرانس اتحاد و همبستگی مشاهده شد نیازی ندارد و خود از رژیم اسلامی عبور خواهند کرد، اگر چه راه درازی در پیش دارد.
ناخدا محمد فارسی
۲۷ ماه مارس ۲۰۲۳
1 – https://www.washingtonpost.com/national-security/2023/03/23/syria-military-attack-pentagon-airstrikes/?utm_source=alert&utm_medium=email&utm_campaign=wp_news_alert_revere&location=alert
2 – https://www.gatestoneinstitute.org/19526/iran-changing-course