جمعه، ۱۹ اسفند ۱۴۰۱، در کمال تعجب ، دولت بایدن شاهد آن بود که، چین نفوذ خود را در خلاء ایجاد شده در خاورمیانه افزایش داده، و با میانجی گری بین ایران و عربستان سعودی پیمان روابط دیپلماتیک بین دو کشور امضا شود و قرار است دو کشور طی دوماه در سطح سفیر و سفارت روابط برقرار کنند. بنظر میرسد آقای بایدن تعهد چندین دهه آمریکا به کشورهای عرب خاورمیانه را به بایگانی تاریخ سپرده است! افزون براین وزیر امورخارجه آمریکا اقای انتونی بلینکن در مصاحبه در شهر آدیسابابای اتیوپی روز چهار شنبه ۲۳ اسفند میانجی گری چین برای برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و چین را یک اقدام مثبت و مفید برای منطقه خاورمیانه اعلام نمود.
ایران در عین حال از مأموریت خود برای صادر کردن انقلاب شیعی در خاور میانه، و جهان از جمله نیمکره غرب باز نایستاده و در ماه فوریه ۲۰۲۳، دو ناو جنگی ایران با توافق رئیس جمهور سوسیالیست برزیل، لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، در سواحل برزیل پهلو گرفتند. اگر چه از نظر ارزش نظامی، این اقدام مهمی بنظر نمی رسد، امّا با توجه به اقدام چین و پرواز سیستم های تجسسی در اقیانوس آرام، نزدیک به سواحل آمریکا، که توسط نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا منهدم شدند، این تحرکات باید هشداری برای دولت آقای بایدن باشد. لازم به یادآوری است، داسیلوا برای برقراری تحریم برعلیه ایران هرگز با آمریکا همراه نبوده است. بر کسی پوشیده نیست که چین در چندین سال گذشته با صدور تولیدات و تکنولوژی چینی به آمریکای جنوبی جای پای اقتصادی وسیعی برای خود در حیاط خلوت ایالات متحده بوجود آورده است.
کوشش چین برای ایجاد هژمونی اقتصادی-نظامی در خاورمیانه و آمریکای لاتین از دید آمریکا و دیگرکشورهای دمکراتیک جهن غرب پوشیده نیست و عکس العمل نشان داده اند. از جمله توافق نظامی ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا: طرح ایجاد ناوگان جدید زیردریایی های هسته ای با هدف مقابله با نفوذ چین در منطقه هند و اقیانوس آرام. این طرح با نام پیمان Aukus (آکوس) بدین شکل برنامه ریزی شده است. در ابتدا استرالیا لااقل سه فروند زیردریایی اتمی از ایالات متحده دریافت خواهد کرد (۱). این زیردریایی ها از فناوری پیشرفته، از جمله رآکتورهای رولز رویس ساخت بریتانیا، استفاده می کنند. این پیمان از نظر سیاسی و سوق الجیشی برای پکن بسیار گران تمام خواهد شد، وزارت خارجه چین روز سه شنبه ۲۲ اسفند سه کشور را متهم کرد و هشدار داد که بهتر است این کشورها به عاقبت این اقدام و خطر آن توجه داشته باشند. لازم است یادآور شویم پیشرفت اقتصادی چین در چندین سال گذشته بسیار قابل توجه بوده است، ولی در مقابل پیشرفت و امکانات جهان غرب شاید بتوان گفت چین هنوز راه درازی در پیش دارد!
پروژه آکوس از سال ۲۰۲۷ شروع و تا سال ۲۰۳۰ میلادی به اتمام خواهد رسید و منطقه بسیار وسیعی شامل دریای چین و منطقه جنوبی اقیانوس آرام را پوشش خواهند داد. تا هنگام کامل شدن ناوگان زیردریایی اتمی آکوس، ایالات متحده و بریتانیا تعدادی زیردریایی هسته ای در پرث، استرالیای غربی، مستقر خواهند کرد. زیردریایی های پیشرفته اتمی پیمان آکوس پس از تکمیل، بعنوان مکمل ناوگان زیردریایی های جدید هسته ای نیروی دریایی بریتانیا و استرالیا میشوند . این زیردریایی ها با مدل SSN-AUKUS وارد سرویس می شوند و ماموریت برقراری امنیت منطقه آقیانوس هند و اقیانوس آرام را بعهده خواهند داشت. رئیس جمهور بایدن در گزارش خبری این پروژه گفت: «با ایجاد این مشارکت جدید، ما دوباره نشان می‌دهیم که چگونه دموکراسی‌ها می‌توانند امنیت و رفاه برای ما و کل جهان فراهم کنند». سرمایه گذاری در این پروژه ۴.۶ میلیارد دلار (۳.۷ میلیارد پوند) است.۰
پیرامون امنیت منطقه شمال دریای هند، اگر چه روسیه بسختی درگیر جنگ با اوکراین است، چین، روسیه و رژیم اسلامی ایران رزمایش دریایی مشترکی از چهار شنبه ۱۵ تا ۱۹ ماه مارس در خلیج عمان انجام دادند (۲). در بیانیه وزارت دفاع چین اعلام شده بر اساس توافقات انجام شده بین نیروهای مسلح روسیه، چین، ایران و سایر کشورها، رزمایش مشترک دریایی «کمربند امنیتی دریایی ۲۰۲۳» را از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ مارس (۲۴ تا ۲۸ اسفند ماه جاری) در خلیج عمان برگزار می کند.» اینگونه رزمایش دریایی مشترک در سال های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۲ نیز برگزار شده بود.
در پایان این رزمایش دریادار دوم مصطفی تاج‌الدینی سخنگوی رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۳ گفت: یگان‌های شناورارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شامل ناوشکن‌های سهند، جماران، بایندر و ناوهای بهرگان و نایبند و ناوهای موشک‌انداز زره، سیرجان و دلوار و همچنین شناور شهید ناظری، ناو شهید محمودی و شناورهای تندرو و همچنین ناوگروه چین شامل ناوشکن نانینگ و ناوگروه روسیه شامل آدمیرال گورشکوف و شناور پشتیبانی کاما حضور داشتند. این رزمایش بیشتر شباهت به یک بازدید و رژه دریایی دارد تا رزمایش. فرمانده نیروی دریای ارتش نیز خبر داده بود که روز اول این رزمایش به تمرین جلوگیری از قاچاق دریایی اختصاص یافته است.
دراین راستا سنتکام آمریکا رزمایشی با شرکت ۵۰ کشور در منطقه اقیانوس هند بمدت چند هفته انجام داده اند که در روز شنبه ۱۸ ماه مارس ۲۰۲۳ به پایان رسید. همچنین جنگنده‌های اسرائیلی و هواپیماهای سوخت رسان بوئینگ ۷۰۷ اسرائیلی یک رزمایش هوایی را با نیروی هوایی آمریکایی در پایگاه هوایی نوادای آمریکا انجام دادند. بر اساس بیانیه ارتش اسرائیل این رزمایش شامل «حمله استراتژیک در عمق» خواهد بود که اشاره‌ای به حمله احتمالی اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران است (۳).
به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، این رزمایش که روز یکشنبه آغاز شده، به مدت دو هفته ادامه دارد و یک «حمله استراتژیک» در قلمرو دشمن ناآشنا و دارای «فراوانی پدافند ضدهوایی» را شبیه سازی می‌کنند. تایمز اسرائیل به نقل از مقام‌های رسمی نوشت که این رزمایش شامل پروازهای دوربرد و شبیه سازی حملات در قلمرو دشمن خواهد بود. هفت فروند جنگنده اف-۳۵، دو فروند هواپیمای سوخت رسان بوئینگ ۷۰۷ اسرائیل روز چهارشنبه هفته گذشته وارد پایگاه هوایی نلیس شدند. هواپیماهای اف-۳۵ اسرائیلی به هواپیمای سوخت رسان بوئینگ کی سی ۴۶ نیاز دارند. اسرائیل چهار فروند از این هواپیماهای سوخت گیری را به شرکت بوئینگ سفارش داده و انتظار می‌رود اولین آنها را در سال ۲۰۲۵ دریافت کند.
این اولین بار نیست که آمریکا و اسرائیل رزمایش‌های مشترک با هدف تمرکز بر ایران برگزار می‌کنند. در بهمن ماه، ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، خبر از پایان رزمایش نظامی مشترک اسرائیل و ایالات متحده داد، و گزارش کرد این رزمایش بزرگترین رزمایش مشترک در طول تاریخ روابط دو کشور بوده است. درپی پایان این رزمایش مشترک در جنوب اسرائیل، یک مقام آمریکایی که نامش ذکر نشده به رسانه های این کشور گفت: «تعجب آور نخواهد بود اگر ایران سطح توانایی مشترک ایالات متحده و اسرائیل را در مقابله با تهدیدها ببیند و متوجه شود این دو کشور قادرند به چه اقداماتی دست بزنند.»
پیشتر دنیس راس، دیپلمات کهنه کار آمریکایی و نماینده پیشین اوباما در امور خاورمیانه، به ایران‌اینترنشنال گفته است: «رزمایش مشترک نظامی آمریکا و اسرائیل دربرگیرنده اقداماتی است که دو کشور در صورت تصمیم برای حمله به برنامه هسته‌ای ایران، آنها را به کار خواهند گرفت.» دو کشور آمریکا و اسرائيل متعهد هستند با هماهنگی و همگامی از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و بازدارندگی بیشتر جلوگیری کنند.
با توجه به بررسی و تحلیل آمده در بالا، پیشرفت توان اقتصادی-نظامی چین را نمی توان نادیده گرفت. همچنین توان نظامی روسیه، اگرچه با درگیربودن در جنگ اوکراین، روسیه با احتمال بالا تا سالیان درازی نخواهد توانست توان اقتصادی-نظامی خود را توسعه دهد. بهر روی توان اقتصادی-نظامی چین و روسیه، در مقابل پیشرفت های جهان غرب وزنه قابل توجهی نیستند. امّا ورود ایران در این معادله بطور کل نامتجانس است! و رژیم اسلامی در دست این قدرت اقتصادی و نظامی تنها بازیچه ای بیش نیست. برقراری روابط دیپلماتیک ایران با عربستان سعودی، سرمایه گذاری چین در خاورمیانه از جمله ایران و عربستان سعودی، متغیری در معادله توان اقتصادی و نظامی جهان غرب ایجاد نخواهد کرد.
در پایان لازم است یادآور شویم شرکت دریا دار علی شمخانی بعنوان نماینده ایران در مذاکرات برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی، مسافرت های او به امارات متحده عربی و عراق و کوشش برای برقراری همکاری های اقتصادی-امنیتی نیز قابل تأمل است. از جمله در سفر به عراق روز یکشنبه ۲۸ اسفند، شمخانی با قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق دیدار کرد و در حضور نخست وزیر عراق یک توافق امنیتی با این کشور برای پایان‌دادن به فعالیت مخالفان جمهوری اسلامی ایران در اقلیم کردستان عراق به امضا رسید. شمخانی دبیر شورای امنیت ملی ارتباط تنگاتنگی با رهبر علی خامنه ای و پسرش مجتبی دارد.
به میدان آمدن علی شمخانی بیانگر شکاف عمیق بین سران نظام اسلامی است که از هنگام شروع جنبش انقلابی «زن-زندگی-آزادی» بیشتر آشکار گردیده است: قطب طرفدار بیت رهبری و قطب سرداران سپاهی که معتقدند بدون تغییر در سیستم راهبردی کشور سقوط رژیم بسیار محتمل است. در این راستا سندی سرّی بدست رسانه ایران اینترنشال رسیده که در بهمن ماه ۱۴۰۱ نشستی بین سران سپاه و روحانیون سیاسی با علی خامنه برگزار گردیده است. سند بیانگر شکاف عمیق بین فرماندهان سپاهی است (۵). افزون بر شکاف عمیق بین فرماندهان سپاهی در سند سرّی آمده، در صورت عدم چاره جویی، احتمال از هم پاشیدگی نظام بسیار بالاست.
میتوان نتیجه گرفت جنبش انقلابی «زن-زندگی-آزادی» پایه و اساس رژیم اسلامی را به لرزه در آورده و کماکان ادامه دارد. برگزاری انقلابی چهارشنبه سوری آخر سال بیانگر آن بود که جنبش انقلابی مردم ایران زنده است. امّا لازمه پیروزی و گذار از رژیم اسلامی توسط جوانان انقلابی، همبستگی و همکاری جوانان با اپویسیون سیاسی داخل و خارج از کشور می باشد. در چند روز گذشته شاهد آن بوده ایم که مماشات جهان غرب و شرق با رژیم اسلامی بدون توجه به جنبش انقلابی مردم در ایران افزایش یافته است و کوشش برآن دارند تا رژیم اسلامی در ایران باقی بماند! برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی و دوره گردی های علی شمخانی از جمله این اقدامات برای بقاء رژیم است. بنابراین مردم ایران هرگز نمی توانند روی حمایت جهان غرب برای نجات از رژیم اسلامی سرمایه گذاری کنند. مردم ایران خود با ایجاد اتحاد از رژیم اسلامی گذر خواهند کرد اگر چه بنظر میرسد راه درازی در پیش است.
ناخدا محمد فارسی
۲۰ ماه مارس
۱ – https://www.bbc.co.uk/news/world-australia-64945819
۲ – https://www.irna.ir/news/85058189/
۳ – https://www.timesofisrael.com/iaf-fighter-jets-refuelers-hold-air-drill-with-us-forces-thought-to-focus-on-iran/
۴ – https://www.irna.ir/news/85051872/
۵ – https://www.iranintl.com/202303193684